Wrth i Gymru sefyll ar adeg dyngedfennol ar gyfer dyfodol ei system iechyd a gofal, bydd Comisiwn Bevan yn cynnal Uwchgynhadledd Wanwyn Syr Mansel Aylward ddydd Mercher, Mawrth 26, 2025, i ysgogi gweithredu ar y cyd tuag at ddull mwy unedig, cynaliadwy a theg. Mae’r Uwchgynhadledd yn ceisio adennill ysbryd arloesol Aneurin Bevan a esgorodd ar y GIG yma yng Nghymru.
Yr Uwchgynhadledd, ar thema briodol “Y Trobwynt: Uno ar gyfer Dyfodol Iechyd a Gofal yng Nghymru,” yn argoeli i fod yn fwy na dim ond siop siarad. Nod Comisiwn Bevan yw creu catalydd ar gyfer newid gwirioneddol i’w baratoi am ddegawd yn ddiweddarach.Bydd yr Uwchgynhadledd yn ennyn cefnogaeth arweinwyr, gweithwyr proffesiynol, a gwneuthurwyr newid o bob rhan o iechyd, gofal cymdeithasol, y llywodraeth, diwydiant, y byd academaidd, a’r trydydd sector.
"Rydym wedi cyrraedd pwynt lle na fydd newidiadau cynyddol yn ei dorri,” meddai Dr Helen Howson, Cyfarwyddwr Comisiwn Bevan.Mae’r heriau sy’n wynebu ein system iechyd a gofal yn aruthrol, ac mae angen gweledigaeth ar y cyd ac ymrwymiad i gydweithredu nawr os ydym am adeiladu system sy’n addas ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.. "
Bydd yr Uwchgynhadledd yn adeiladu ar waith blaenorol Comisiwn Bevan, gan gynnwys mewnwelediadau o “Y pwynt tyngedfennol: Ble Nesaf ar gyfer Iechyd a Gofal?” Cynhadledd a gynhaliwyd yn 2023. Bydd trafodaethau yn canolbwyntio ar fynd i'r afael â materion allweddol:
- Poblogaeth sy'n Heneiddio– gydag un o bob pedwar o bobl yng Nghymru dros 65 oed yn 2045, a nifer y rhai 90+ oed ar fin dyblu, bydd dod o hyd i ffyrdd o ddarparu iechyd a gofal cymdeithasol cynaliadwy i’n dinasyddion hŷn yn hollbwysig.
- Clefyd Cronig a Chymhleth– mynd i’r afael â’r ffaith, ymhen ugain mlynedd, y bydd un o bob pump ohonom yn byw gyda chyflyrau cronig, ac y bydd 65% o’r rhai dros 65 oed yn debygol o fod yn byw gydag anhwylderau cymhleth lluosog.
- Rhestrau Aros– archwilio dulliau arloesol o fynd i’r afael ag ôl-groniadau mwyaf erioed ac ystyfnig yn ein systemau iechyd a gofal.
- Anghydraddoldebau Iechyd– wynebu’r bwlch cynyddol mewn canlyniadau iechyd rhwng yr ardaloedd mwyaf a lleiaf difreintiedig.
Mae’r uwchgynhadledd yn ymfalchïo mewn amrywiaeth drawiadol o siaradwyr a fydd yn rhannu eu dirnadaeth a’u harbenigedd:
Bydd Jeremy Miles, Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol, yn rhoi persbectif gwleidyddol ar yr heriau a’r cyfleoedd sydd o’n blaenau.
Bydd yr Athro Don Berwick KBE, arbenigwr rhyngwladol blaenllaw ar wella gofal iechyd, yn cynnig her ryngwladol (drwy borthiant byw) gan wthio Cymru i feddwl yn wahanol am y dyfodol.
Bydd Comisiynwyr Bevan, gan gynnwys Nygaire Bevan, yr Athro Kamila Hawthorne, George Crooks a’r Fonesig Sue Bailey, yn archwilio modelau gofal arloesol a chyfleoedd ar gyfer integreiddio, gan dynnu ar brofiadau o feysydd eraill.
Arweinwyr o wahanol sectorau o gymdeithas gan gynnwys Hugh Russell, Prif Swyddog Gweithredol Plant yng Nghymru, yr Athro Kelechi Nnoaham, Pennaeth Datblygu Rhaglenni Iechyd yn Shell International, Rhian Bowen-Davies, Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru, a Derek Walker, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol a fydd yn rhoi eu safbwyntiau ar heriau a chyfleoedd.
Arweinwyr ein sefydliadau allweddol gan gynnwys Jonathan Morgan, Cadeirydd Conffederasiwn y GIG a Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg, y Cynghorydd Charlie McCoubrey, Arweinydd CBS Conwy ac Arweinydd Gofal Cymdeithasol CLlLC, Dr Lindsay Cordery Bruce, Prif Swyddog Gweithredol Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, Russell Greenslade, Cyfarwyddwr Cymru, CBI a’r Athro Medwin Hughes, Cadeirydd Llais Cymru (Llais y Bobl).
Bydd sesiynau rhyngweithiol yn annog cyfranogwyr i herio'r status quo, trafod a nodi blaenoriaethau allweddol ar gyfer trawsnewid, ac ymrwymo i gamau gweithredu pendant. Bydd yr Uwchgynhadledd hefyd yn canolbwyntio ar “Droi’r weledigaeth yn weithredu – nodi sut y bydd y trawsnewid hwn yn cael ei gyflawni drwy gydweithio â’r holl bartneriaid.”
Mae Comisiwn Bevan yn disgwyl y bydd yr Uwchgynhadledd yn gosod y sylfeini ar gyfer adeiladu “consensws Cymru gyfan ar gyfer iechyd a gofal yn y dyfodol.” Bydd dull cydweithredol, set glir o ymrwymiadau arweinyddiaeth ac atebolrwydd ar y cyd yn cael eu nodi i helpu i ysgogi newid ystyrlon.
"Mae hwn yn alwad i bob un ohonom, yn unigol ac ar y cyd, ar draws sectorau, i ddod at ei gilydd,” ychwanegodd Dr. Helen Howson.Mae angen inni addo ein hegni a’n doniau ar y cyd i wneud Cymru’n genedl iachach, gryfach, a mwy dyfeisgar, gan ddangos y ffordd i eraill unwaith eto, lle mae iechyd a gofal yn gonglfeini ein llwyddiant ar y cyd.. "
