Wedi’i eni o adfeilion byd mewn argyfwng, mae’r GIG yn destament parhaus i’r pethau rhyfeddol sy’n digwydd pan fydd pobl yn dod at ei gilydd er lles pawb.
Ers 75 mlynedd, mae’r GIG wedi bod yn sylfaen i’n cymdeithas; diogelu ein cymunedau, ein ffrindiau, a’n teuluoedd. Mae'r GIG wedi cyflawni cymaint, ond mae bellach yn wynebu heriau byd-eang digynsail, gan gynnwys Covid-19, poblogaethau sy'n heneiddio, a'r argyfwng hinsawdd.
Rydym ar bwynt tyngedfennol. Mae’n bryd inni wynebu’r heriau hyn gyda’n gilydd ac ailadeiladu ein GIG i ffynnu ym myd yfory. Yr ydym wedi ei wneud o'r blaen, a gallwn ei wneud eto.
Ar y 5th a 6th Gorffennaf cynhaliodd Comisiwn Bevan ein cynhadledd i nodi’r 75th pen-blwydd y GIG ond hefyd i gynnal sgyrsiau agored a gonest am ddyfodol ein gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol. Roedd y ddau ddiwrnod yn cynnwys siaradwyr o fri rhyngwladol, sesiynau grŵp a thrafodaethau panel fel a ganlyn.
Gwyliwch brif gyflwyniadau'r gynhadledd isod a darllenwch y trafodion yma. Roedd y syniadau a gynhyrchwyd yn y gynhadledd hon hefyd yn sail i'n Sylfeini Ar Gyfer Model Iechyd A Gofal Y Dyfodol Yng Nghymru.
Agorodd y Gwir Anrhydeddus Mark Drakeford AS, Prif Weinidog Cymru, y gynhadledd gyda galwad gref i weithredu.
“Byddai Aneurin Bevan wedi bod yn glir mai’r cyfan sy’n rhaid i chi ei wneud pan fyddwch chi’n clywed y lleisiau hynny yw ymladd…”
Datblygu Pobl a Chymunedau Gwydn a Dyfeisgar
Mae'r Arglwydd Nigel Crisp yn meddwl y tu allan i'r bocs i awgrymu ffyrdd ymlaen ar gyfer iechyd a gofal.
“Mae cael ystyr a phwrpas mewn bywyd yn dda i'ch iechyd…”
Mae Syr Chris Ham yn rhoi’r heriau a’r cyfleoedd y mae’r GIG yn eu hwynebu o dan y microsgop.
“Yn fy marn i, mae angen ffocws llawer cryfach arnom ar sut y gall y GIG ddod yn sefydliad sy’n dysgu…”
Cwestiynau ac Atebion
Gyda'r Arglwydd Nigel Crisp a'r Athro Syr Chris Ham.
Mae Dr Usman Khan yn siarad ar bwysigrwydd a dulliau o greu llythrennedd iechyd mewn poblogaethau.
“A all Cymru fod y wlad fwyaf llythrennog o ran iechyd yn Ewrop?”
Integreiddio Iechyd a Gofal Cymdeithasol o Ansawdd Sy'n Addas i Bobl
Mae Syr Don Berwick yn defnyddio modelau gofal iechyd rhyngwladol i nodi cyfleoedd unigryw Cymru ym maes iechyd a gofal.
“Mae yna ymdeimlad yng Nghymru, nad ydw i’n ei gael mewn llawer o wledydd eraill, o falchder ac urddas a pharch at ein gilydd sy’n sylfaen i ymagwedd wirioneddol arloesol…”
Yr Athro Derek Feeley yn trafod yr angen am well integreiddio er mwyn caniatáu gwelliant cyson.
“Mae’r GIG yn beth gwerthfawr ac mae llawer i’w ddathlu amdano… ac mae gen i ffydd yn y GIG am un”
Mae'r Fonesig Sue Bailey yn defnyddio Partneriaeth Gofal Integredig Manceinion Fwyaf i roi enghreifftiau byd go iawn o anawsterau a llwyddiannau wrth ddarparu gofal integredig.
“Iaith diwylliant yw’r peth sydd gan Gymru mewn llwythi bwced…”
Panel Hawl i Holi Bevan
Gyda’r Gwir Barchedig a’r Gwir Anrhydeddus Rowan Williams, Kendra-Jean Nwamadi, Bamidele Adenipekun, yr Arglwydd Nigel Crisp, yr Athro Kamila Hawthorn a Nygaire Bevan.
Creu Dulliau Cydradd Dda a Chynaliadwy
Mae Syr Frank Atherton yn sôn am sut y gallwn drawsnewid iechyd y cyhoedd yng Nghymru.
“Ysgrifennwyd i mewn i DNA y GIG, fel y’i crewyd gan Bevan yw’r egwyddor honno o degwch…”
Mae Syr Michael Marmott yn dod â data yn fyw trwy archwilio'r anghydraddoldebau iechyd brys sy'n ein hwynebu. Dilynir gan gwestiynau ac atebion gyda'r cynrychiolwyr.
“Byddai system gofal iechyd i’r tlawd yn system gofal iechyd wael…”
Syr Andy Haines sy'n canu'r larwm am gyfraniad gofal iechyd i'r argyfwng hinsawdd a sut mae hinsawdd sy'n newid yn effeithio ar iechyd byd-eang. Wedi'i ddilyn gan gyfarwyddwr Comisiwn Bevan, Helen Howson, yn cyflwyno'r Gadewch i Ni Wastraffu rhaglen.
“Gallai fod manteision mawr wrth symud i economi sy’n hybu iechyd, sy’n cynnal iechyd, o fewn ffiniau amgylcheddol…”
Derek Walker, Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol Cymru, yn trafod y Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol mewn perthynas ag iechyd a gofal cymdeithasol. Mae Derek hefyd yn cyflwyno'r gwobrau ar gyfer Gwobrau Bevan Young Future Thinker.
“Rydyn ni’n gwybod bod angen i ni edrych yn gyfannol ar draws meysydd polisi ac ar broblemau sylfaenol iechyd gwael”
Mae Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru yn cyflwyno galwad gymhellol i weithredu i drawsnewid iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru, a gwneud hynny gyda’r cyhoedd.
“Nid ydym wedi gweithio allan eto a yw’r llwybrau’n parhau ac os na fydd y cyhoedd yn dod gyda ni ar y daith iechyd cyhoeddus, beth fydd yn rhaid i ni ei roi neu sut y byddwn yn talu am y galw cynyddol hwnnw…”
Gwobrau Meddwl y Dyfodol Bevan
Cyflwynwyd gan Eluned Morgan MS a Sue Evans, Prif Weithredwr Gofal Cymdeithasol Cymru.
Trawsnewid i Fod yn Addas ac yn Hyblyg ar gyfer y Dyfodol
Judith Paget yn trafod newydd y Llywodraeth Gymreig Strategaeth Arloesedd a'i berthynas ag iechyd a gofal cymdeithasol.
“Rydyn ni'n gwybod bod pawb yn gweithio'n galed iawn, ac rydyn ni'n gwybod y gallwn ni wneud gwelliannau os ydyn ni'n gweithio gyda'n gilydd. Ni allwn barhau i wneud mwy o'r un peth, mae'n rhaid i ni wneud yn wahanol, ac ni allwn fynd yn ôl i wneud yr hyn a wnaethom cyn y pandemig… ”
Yr Athro Donna Hall yn rhannu ei phrofiadau mewn gwneud penderfyniadau a arweinir gan ddinasyddion yn y Bargen Wigan.
“Yn aml iawn cleifion… mae pobl yn cael eu gweld fel derbynwyr goddefol o wasanaethau yn hytrach na chwaraewyr gweithgar mewn cymunedau lleol sy’n gallu llywio iechyd a lles cymuned mewn gwirionedd…”
Mae’r Athro George Crooks yn archwilio rôl a photensial radical technoleg ddigidol yn nyfodol iechyd a gofal.
“Ewch i herio'ch systemau, ond gwnewch hynny am y rhesymau cywir…”
Mae Syr David Haslam yn myfyrio ar heriau parhaus a newydd y proffesiwn meddygol a phatrymau methiant a llwyddiant.
“Mae gan bob llwyddiant sydd gennym y potensial i hau hedyn yr her nesaf”
