Gwella cwnsela a darpariaeth atal cenhedlu ôl-enedigol

Anu Ajakaiye, Noreen Haque, Maria Kaloudi a Ruth Roberts

Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr

Gweld y dudalen fel PDF Darllen-Gyfeillgar

Gweld y dudalen fel PDF sy'n Gyfeillgar i Argraffydd

Cefndir:

Mae 1 o bob 3 beichiogrwydd yn y DU yn dod i ben wrth derfynu. Mae cael atal cenhedlu yn ystod y pandemig wedi bod yn heriol ac mae ffigurau diweddar y llywodraeth yn dangos bod cyfraddau terfynu wedi cynyddu yn ystod y cyfnod hwn [1]. Mae terfynu yn benderfyniad anodd i’w wneud a gall gael effaith negyddol ar iechyd meddwl unigolyn, gan gynyddu’r risg o iselder, gorbryder, camddefnyddio cyffuriau ac alcohol, ac ymddygiad hunanladdol [2].

Mae beichiogrwydd sy'n parhau yn anfwriadol neu heb ei gynllunio. Mae hyn yn arwain at bryderon nad yw menywod risg uchel yn cael gofal rhagcenhedlu hanfodol.

Mae 1 o bob 13 o fenywod sy’n mynd yn feichiog wedi beichiogi o fewn blwyddyn i enedigaeth flaenorol. Mae tystiolaeth yn dangos bod egwyl rhwng beichiogrwydd o lai na 12 mis yn gysylltiedig â risgiau cyn geni cynyddol.

Delwedd: Risgiau sy'n gysylltiedig â chyfnod rhwng beichiogrwydd byr

Cyn rhoi unrhyw newidiadau ar waith i’n polisi ysbyty presennol, fe wnaethom gynnal arolygon cleifion a staff i asesu’r ddealltwriaeth bresennol o atal cenhedlu ôl-enedigol a’r presgripsiynau ohono. Dangosodd yr arolwg staff fod 97% o staff yn teimlo y byddent yn elwa o hyfforddiant ffurfiol ar atal cenhedlu. Dangosodd yr arolwg cleifion nad oedd 50% o fenywod cyn geni a 50% o fenywod ôl-enedigol yn cofio trafod atal cenhedlu.

Gwnaethom hefyd gynnal archwiliad yn edrych ar ddulliau atal cenhedlu a ddarperir i fenywod ôl-enedigol a dogfennaeth mewn nodiadau cyn geni ac ôl-enedigol. Roedd hyn yn dangos mai dim ond 1 fenyw a adawodd yr uned gydag atal cenhedlu ac roedd dogfennaeth yn wael.

Nodau’r Prosiect:

Darparu hyfforddiant safonol ffurfiol i bob aelod o staff clinigol gyda chymorth hyrwyddwyr atal cenhedlu

Mae hyn yn cynnwys meddygon, bydwragedd o bob gradd a chynorthwywyr gofal iechyd.

Mae hyn wedi helpu i wella sgiliau cwnsela'r staff sydd yn ei dro wedi arwain at gynnydd yn y nifer sy'n manteisio ar ddulliau atal cenhedlu ôl-enedigol.

Mae addysg yn rhan hanfodol o ddarparu a darparu gofal gwell a mwy diogel i gleifion.

Delwedd: Pencampwyr Atal Cenhedlu

Delwedd: Dr Anu Ajakaiye mewn sesiwn hyfforddi ar gyfer yr Hyrwyddwyr Atal Cenhedlu

Darparu offer i staff i sicrhau bod atal cenhedlu yn cael ei ragnodi'n ddiogel.

Ar ôl geni babi, nid yw pob math o ddulliau atal cenhedlu yn ddiogel i'w defnyddio ar unwaith.

Mae yna nifer o gyflyrau lle mae rhai mathau o atal cenhedlu yn cael eu gwrtharwyddo.

Er mwyn helpu’r staff i deimlo’n ddiogel ynghylch rhagnodi atal cenhedlu, rydym wedi datblygu profformas a ddylai amlygu unrhyw faterion diogelwch. Anfonwyd y ffurflenni hyn hefyd i'r fferyllfa gyda'r presgripsiwn i sicrhau rhagnodi diogel. Derbyniodd meddygon teulu gopi o'r profforma gyda'r crynodeb geni er mwyn caniatáu parhad gofal a'r dull atal cenhedlu a ddewiswyd.

Crëwyd 'Ffeiliau Atal Cenhedlu' fel bod yr holl wybodaeth angenrheidiol i gwnsela a rhagnodi ar gael yn hawdd. Roedd lliw'r ffeil yn bwrpasol wahanol i ffeiliau eraill a ganfuwyd ar y ward fel y gellid ei gweld yn hawdd.

Delwedd: Ffeiliau atal cenhedlu

Delwedd: Pin llabed a wisgir gan Hyrwyddwyr Atal Cenhedlu

Rhoi gwybodaeth ddibynadwy a mwy hygyrch i gleifion am ddewisiadau atal cenhedlu.

Datblygwyd poster a oedd yn cyfeirio cleifion at wybodaeth ddibynadwy, gyfredol am atal cenhedlu ar-lein. Gosodwyd hwn mewn mannau aros o fewn yr uned yn ogystal ag mewn clinigau cymunedol.
Cynlluniwyd taflenni gwybodaeth i gleifion yn dilyn adborth gan staff a chleifion. Crëwyd cyfanswm o 8 taflen, ac fe’u cyfieithwyd i gyd i’r Gymraeg a Phwyleg (yr iaith fwyaf cyffredin a siaredir yng Nghymru nesaf). Roedd gan bob taflen wybodaeth ddolenni i ragor o wybodaeth ar-lein os oedd angen.
Cymhwysiad Ffôn Clyfar - Ar waith o hyd. Pan fydd wedi'i gwblhau, bydd hyn yn rhoi'r holl wybodaeth angenrheidiol i gleifion i wneud dewis gwybodus.

4. Gwella argaeledd dulliau atal cenhedlu ar ôl geni

Sicrhawyd bod pob math o atal cenhedlu sy'n addas ar ôl genedigaeth babi ar gael.

Heriau:

Cadw momentwm y prosiect i fynd. Roedd cael tîm o 30 o hyrwyddwyr brwdfrydig wedi helpu i wthio cynnydd yn ei flaen a phwysleisiwyd mai newid parhaol oedd bwriad y gwaith hwn ac nid dros dro yn ystod y pandemig. Sefydlwyd grŵp WhatsApp ar gyfer datrys problemau, ac ar gyfer rhannu diweddariadau ac ystadegau.

Anawsterau gyda bwydo ar y fron ac atal cenhedlu. Mae pob math o atal cenhedlu a gynigir yn yr uned yn addas ar gyfer merched sy'n bwydo ar y fron. Mae rhywfaint o dystiolaeth anecdotaidd y gall rhai mathau o atal cenhedlu leihau cynhyrchiant llaeth y fron. Er mwyn sicrhau bod menywod yn cael y wybodaeth gywir, ychwanegwyd hyn at y cwnsela a'r profforma.

Mewnosod dull atal cenhedlu gwrthdroadwy hir-weithredol (LARC - mewnblaniad atal cenhedlu ac atal cenhedlu mewngroth). Mae gosod mewnblaniad yn gofyn am hyfforddiant penodol a thystysgrif cymhwysedd. Yn anffodus, nid oeddem yn gallu cael mynediad at yr hyfforddiant hwn yn ystod y pandemig. Mae gynaecolegwyr wedi'u hyfforddi mewn gosod coil arferol. Fodd bynnag, nid yw gosod coil yn syth ar ôl esgor yn y fagina yr un peth â gosod arferol ac mae angen hyfforddiant. Mae rhaglen wedi'i datblygu a bydd yn cael ei rhoi ar waith yn fuan. Yn y cyfamser, mae menywod sydd angen LARC yn cael eu cyfeirio at y tîm iechyd rhywiol. Cânt eu cwnsela a chwblhau'r holl waith papur perthnasol fel mai dim ond un apwyntiad sydd ei angen ar fenywod yn hytrach na'r ddau arferol.

AP. Mae datblygu cymhwysiad symudol yn gofyn am arbenigedd ac adnoddau felly defnyddiwyd y cymysgedd sgiliau gwahanol yn y tîm i hwyluso hyn heb fynd i gostau.

Canlyniadau Allweddol:

Cynnydd yn y nifer sy'n manteisio ar ddulliau atal cenhedlu ôl-enedigol. Cyn gweithredu unrhyw newidiadau dangosodd archwiliad mai dim ond un fenyw a adawodd yr ysbyty gyda dull atal cenhedlu ôl-enedigol ar ffurf sterileiddio. Ym mis Ebrill 2021 cafodd 47% o fenywod eu rhyddhau gyda ffurf addas o atal cenhedlu ôl-enedigol. Dangosodd arolwg cleifion hefyd fod 86% o fenywod yn cofio trafod atal cenhedlu ar ôl y geni o gymharu â 50% mewn arolwg cynharach.

Mae'r Gyfadran Iechyd Rhywiol ac Atgenhedlol (FSRH) yn cynnig cwrs 'Atal Cenhedlu Hanfodol i Fydwragedd' am gost gyfartalog o £100 y pen. Mae ein rhaglen hyfforddi yn ymdrin â'r un pynciau ac amcanion ac fe'i cyflwynwyd heb fawr o gost i'r adran a dim cost i'r staff. Yn ystod cyfnod o 4 mis mynychodd 90% (n=160) o staff clinigol sesiwn hyfforddi, gan arbed tua £16,000 i'r ymddiriedolaeth. Ymhellach i hyn, roedd 99% o'r staff a fynychodd sesiwn hyfforddi yn teimlo'n fwy hyderus ynglŷn â chwnsela menywod am atal cenhedlu o gymharu â 31% mewn arolwg blaenorol.

Gellir prynu wyth taflen wahanol ar atal cenhedlu am gost o tua £20 am bob 100 o daflenni. Rydym wedi cynhyrchu ein fersiwn ein hunain sydd hefyd wedi’i chyfieithu i’r Gymraeg a Phwyleg. Mae'r taflenni ar gael fel copi printiedig yn ogystal â fersiwn digidol. Amcangyfrifwn fod hyn wedi arbed tua £1000 y flwyddyn i'r uned. Mae potensial ar gyfer arbedion pellach pan fyddwn yn cyflwyno’r prosiect mewn unedau eraill o fewn y bwrdd iechyd.

Mae ein prosiect hefyd wedi arbed amser gwerthfawr i gleifion a staff o fewn gofal sylfaenol ac eilaidd. Mae nifer o ganllawiau yn argymell y dylid trafod atal cenhedlu yn ystod beichiogrwydd ac ar ôl genedigaeth babi. Drwy ddilyn yr argymhellion a rhoi newidiadau ar waith rydym wedi arbed amser menywod yn ogystal â chael gwared ar rai o’r rhwystrau rhag cael gafael ar ddulliau atal cenhedlu addas yn ystod y pandemig. Mae'r archwiliad ôl-enedigol 6 wythnos a gynhelir mewn gofal sylfaenol fel arfer yn apwyntiad dwbl, er mwyn caniatáu amser i drafod atal cenhedlu. Mae ein newidiadau o bosibl yn golygu y gellir lleihau’r ymweliad hwn i un slot meddyg teulu – bydd hyn yn arwain at arbedion sylweddol o ran amser a chost mewn gofal sylfaenol.

Adborth o sesiynau hyfforddi staff:

Adborth gan gleifion ôl-enedigol:

Camau Nesaf:

Cyflwyno'r rhaglen hyfforddi i'r safleoedd eraill o fewn BIPBC - rydym wedi cyflwyno ein gwaith i'r Bwrdd Gwasanaethau Merched ac yn cynnal trafodaethau gyda'n Cyfarwyddwr Bydwreigiaeth a Gwasanaethau Merched ar sut i weithredu'r un rhaglen hyfforddi yn Ysbyty Gwynedd ac Ysbyty Glan Clwyd.

Rhoi hyfforddiant ar waith ar gyfer gosod coiliau ar ôl geni yn y fagina.

Llun: Hyfforddwr 'MamaU'

Ein Profiad Enghreifftiol:

Fel rhan o brofiad Enghreifftiol Bevan, roeddem yn teimlo ein bod yn cael cefnogaeth fawr fel tîm. Roedd y wybodaeth o'r sesiynau yn bwysig i roi cyfeiriad i ni o ran sut y gwnaethom ddatblygu a gwerthuso ein gwaith.

Ar y cyfan yn brofiad gwych.

Arddangosfa:

Mwy o:

Rydym wedi derbyn nifer o gyflwyniadau poster ar gyfer Cynadleddau Cenedlaethol a Rhyngwladol:

Ajakaiye A., Haque N., Kaloudi M., Roberts R. Atal Cenhedlu Ôl-enedigol: Defnyddio Technoleg ar gyfer datblygu gwasanaeth, poster wedi'i gyflwyno yng Nghyfarfod Blynyddol Rhithwir Health Technology Assessment International (HTAi), Rhithwir, Mehefin 2021
Ajakaiye A., Haque N., Kaloudi M., Roberts R. Datblygu Rhaglen Hyfforddi i Wella Cwnsela a'r Nifer sy'n Derbyn Dulliau Atal Cenhedlu Ôl-enedigol, poster wedi'i gyflwyno yn Nigwyddiad Archwilio Blynyddol a Gwella Ansawdd Cymru 2021, Mehefin 2021 Bron.
Haque N., Ajakaiye A., Kaloudi M. Roberts R. Datblygu a Chyflwyno Rhaglen Hyfforddi i Helpu Gwella Poster Cwnsela Atal Cenhedlu Ôl-enedigol a gyflwynwyd yng Nghyngres y Byd Rhithwir RCOG 2021, Mehefin 2021, Rhithwir https://rcog2021.ipostersessions.com/default.aspx?s=D6-A7-8C-2C-58-CE-60-21-7C-C7-C5-D7-3F-10-DF-EC
Ajakaiye A., Haque N., Kaloudi M., Roberts R. Y defnydd o'r cod Ymateb Cyflym (QR) o fewn y GIG, poster a gyflwynwyd yng Nghyngres y Byd RCOG 2021, Mehefin 2021 Rhithwir. Crynodeb a gyhoeddwyd yng Nghyngres y Byd Rhithwir BJOG RCOG – 500 o grynodebau gorau, Gwella ansawdd; 216. https://rcog2021.ipostersessions.com/default.aspx?s=CF-59-DC-23-D4-2B-64-D6-66-F2-20-21-12-4B-CC-8C&guestview=true
Ajakaiye A., Haque N., Kaloudi M., Roberts R. Datblygu Rhaglen Hyfforddi i Wella Cwnsela a'r Defnydd o Atal Cenhedlu Ôl-enedigol, poster a gyflwynwyd yng Nghynhadledd Hyfforddeion Cenedlaethol RCOG 2021, rhithwir, Mai 2021. Crynodeb wedi'i gyhoeddi yn BJOG; Yr Awduron;134;527 https://az659834.vo.msecnd.net/eventsairwesteuprod/production-rcog-public/08965e3cfc98466da981bab7ff41b1bc
Ajakaiye A., Haque N., Kaloudi M., Roberts R. Cyrchu Arolygon a Gwybodaeth Cleifion trwy godau Ymateb Cyflym (QR) i werthuso a gwella darpariaeth atal cenhedlu ôl-enedigol, cyflwyniad poster yng Nghynhadledd Hyfforddeion Cenedlaethol RCOG 2021, Rhithwir, Mai 2021 ■ Crynodeb a gyhoeddwyd yn BJOG; Yr Awduron;117;477 https://az659834.vo.msecnd.net/eventsairwesteuprod/production-rcog-public/9954010ad2814cb481aa03936ddd4fc4
Ajakaiye A., Haque N., Kaloudi M., Roberts R. Gwella mynediad at atal cenhedlu ôl-enedigol yn ystod pandemig COVID, cyflwyniad llafar yng Nghyfarfod Obstetreg a Gynaecoleg Cymru Gwanwyn 2021, Rhithwir, Mawrth 2021 https://wisdom.nhs.wales/welsh-o-g-society/conference/welsh-o-g-society-general-conference-section/welsh-o-g-society-conference-spring-2021/posters-presentations/improving-access-to-postnatal-contraception-n-haque21-pdf/