Steve Hill
Ymddiriedolaeth GIG Felindre
Cyd-destun:
Dychmygwch: Rydych wedi cael diagnosis o ganser, ac yna dywedwyd wrthych nad oes modd ei wella ac mae’r driniaeth bellach yn lliniarol. Dychmygwch un diwrnod eich bod yn dioddef o lu o symptomau, ac nid yw'r feddyginiaeth yn helpu.
Mae angen radiotherapi (RT) arnoch, a threfnir eich triniaeth rywbryd o fewn y pythefnos nesaf. Sut byddai hyn yn effeithio ar ansawdd eich bywyd? Allech chi wneud y pethau rydych chi eisiau eu gwneud? Gydag amser yn brin.
Roedd angen i unrhyw ateb gael dull sy'n canolbwyntio ar y claf, gan gynnwys pawb mor gyfartal â phosibl heb fynnu gormod o amser gwerthfawr y claf.
Yng Nghanolfan Ganser Felindre (VCC), mae tua 1621 o gleifion y flwyddyn yn cael radiotherapi lliniarol, (1341 o gleifion lliniarol a 280 o gleifion brys), sef tua 39.7% o gyfanswm y cleifion radiotherapi yn VCC a 7355 o ffracsiynau (sesiynau) o RT. Gofynnodd arolwg diweddar o brofiad cleifion lliniarol dros y ffôn a gynhaliwyd yn VCC pa symptomau a brofwyd ganddynt a chanfuwyd bod 45% o gleifion wedi cael symptomau ers dros 3 mis, tra bod 69% wedi cael eu symptomau dros fis.
Cynllunio a Datblygu:
Roedd nodi pa broblemau roedd y cleifion yn eu hwynebu a pham eu bod wedi cael eu hoedi wedi helpu’r tîm i nodi lle’r oedd yr angen mwyaf am y pedwar mis cyntaf o ddata a’i gasglu a’i ddadansoddi ynghyd â mapio lôn nofio a chyfrifo Costau Cyfleoedd ar gyfer datblygiadau’r gorffennol, y presennol a’r dyfodol.
Canfyddiadau allweddol:
Mae Coleg Brenhinol y Radiolegwyr (RCR) yn argymell mai 24 awr yw’r safon aur rhwng atgyfeirio a dechrau RT ar gyfer pob argyfwng (derbyniol yw 48 awr) a 2 ddiwrnod yw lliniarol (derbynnir yw 14 diwrnod) (RCR, 2005).
Roedd y gwasanaeth yn VCC cyn mis Mai 2016 yn darparu atgyfeiriad cyfartalog i amser RT cychwynnol ar gyfer argyfyngau o 1.14 diwrnod a 5.45 diwrnod ar gyfer cleifion lliniarol. Er ei fod yn dderbyniol, canfuwyd bod hyn yn achosi aflonyddwch 51% o'r amser i adran Cleifion Allanol brysur. Nododd y radiograffydd lliniarol a’r tîm yn Canolfan Ganser Felindre fod angen datblygu gwasanaeth mynediad cyflym i Radiotherapi Lliniarol, i leihau’r amser aros rhwng atgyfeirio a thriniaeth (RTT) heb fawr o darfu, os o gwbl, i gleifion allanol a darparu gofal o’r ansawdd disgwyliedig. Cafodd hyn ei dreialu o fis Mai 2017.
Dangosodd dadansoddiad data fod y diwrnodau yr oedd y radiograffydd lliniarol yn ymgymryd â thasgau ar ran y meddyg wedi bod ag amseroedd beicio llawer byrrach ac wedi cyflymu oedi.
Dyfodol:
Gallai mabwysiadu mwy o'r rolau a gyflawnir yn draddodiadol gan y staff meddygol leihau RTT ymhellach. Mae'r senario hwn wedi'i fapio ar lon nofio a dadansoddi cost cyfle.
Gallai datblygu rôl uwch radiograffydd lliniarol ymhellach ledled Cymru i wella profiad y claf ymhellach a lleihau’r tarfu ar gleifion allanol arbed o leiaf £211,224 y flwyddyn.
