Gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol Cenedlaethol ar gyfer Gofal Sylfaenol yng Nghymru

Mae pandemig COVID-19 wedi bod yn un o'r argyfyngau gofal iechyd mwyaf heriol ers sefydlu'r GIG. Er i’r pandemig effeithio ar y rhan fwyaf o bobl, cafodd effaith anghymesur ar grwpiau lleiafrifoedd ethnig, pobl ag incwm is a’n gweithwyr iechyd a gofal rheng flaen ledled y DU. Mae llawer o'r grwpiau hyn yn dal i gael trafferth gydag effeithiau Covid-19.

Roedd timau Gofal Sylfaenol yng Nghymru yn cael trafferth gyda’u lles meddyliol/corfforol hyd yn oed cyn y pandemig Covid-19 o ganlyniad i lwyth gwaith a blinder. Gallai hyn hefyd fod yn rhannol oherwydd diffyg Gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol Cenedlaethol ymroddedig ac annibynnol i oruchwylio iechyd, lles a diogelwch yn y gwaith.

Nodau/Amcanion y Prosiect:

• Deall argaeledd gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol ar gyfer Tîm Gofal Sylfaenol ledled Cymru a'r nifer sy'n manteisio arno.
• Deall yr angen am wasanaeth Iechyd Galwedigaethol Gofal Sylfaenol Cenedlaethol ymroddedig ac annibynnol a sut y gallai hwn edrych.
• Dylunio a phrofi dichonoldeb model newydd posibl o Wasanaeth Iechyd Galwedigaethol ar gyfer Gofal Sylfaenol yng Nghymru.

Dull Prosiect:

Ochr yn ochr â chael mewnwelediad o arsylwadau o weithgareddau mewn Gofal Sylfaenol yn ystod pandemig Covid-19, cymerwyd sawl cam i gyflawni nodau’r prosiect, a nodir isod:

• Casglu Data Sylfaenol: Cafwyd data gan bum Bwrdd Iechyd yng Nghymru yn ymwneud â faint o staff Gofal Sylfaenol a ddefnyddiodd y Gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol a sefydlwyd gan Fyrddau Iechyd.
• Arolwg Iechyd a Diogelwch Gweithlu Gofal Sylfaenol Cymru. Dosbarthwyd yr arolwg hwn i dîm Gweithlu Gofal Sylfaenol Cymru Gyfan (timau clinigol ac anghlinigol) er mwyn cael dealltwriaeth bellach gan glinigwyr rheng flaen.
• Trafodaethau a chyfweliadau ag arbenigwyr iechyd galwedigaethol: yng Nghymru, Lloegr a’r Alban ar y darpariaethau gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol presennol, eu profiadau fel darparwyr gwasanaeth a’u gweledigaeth ar gyfer y dyfodol.
• Dadansoddi data, dylunio a phrofi model gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol newydd ar gyfer Gofal Sylfaenol yng Nghymru: Gan dynnu mewnwelediad o gasglu data, datblygwyd a phrofwyd model newydd o Wasanaeth Iechyd Galwedigaethol Cenedlaethol posibl ar gyfer Gofal Sylfaenol yng Nghymru.
• Gwerthusiad o fodel newydd: Yna defnyddiwyd grwpiau ffocws a holiaduron barn rhanddeiliaid ar y model arfaethedig.

Canlyniadau'r Prosiect:

Roedd canfyddiadau o gasglu data yn dangos ymwybyddiaeth isel a defnydd isel o Wasanaethau Iechyd Galwedigaethol gan staff Gofal Sylfaenol yng Nghymru gan ddefnyddio data a gasglwyd o fyrddau iechyd ac arolygon.

Roedd canfyddiadau o’r arolwg hefyd yn dangos angen sylweddol am wasanaethau iechyd galwedigaethol mwy effeithiol i gefnogi staff Gofal Sylfaenol yng Nghymru.

Gan dynnu mewnwelediad o ddata arolygon a chyfweliadau yn ogystal â phrofiad personol arweinydd y prosiect o ddarparu gofal rheng flaen fel meddyg teulu, cynlluniwyd a phrofwyd model newydd ar gyfer Gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol Gofal Sylfaenol Cenedlaethol yng Nghymru. Ymhlith y rolau a awgrymir ar gyfer y gwasanaeth newydd posibl sydd wedi’i integreiddio i’r model mae, ymhlith eraill: Asesiadau iechyd, gwyliadwriaeth a chymorth iechyd meddwl. Byddai'r gwasanaeth yn cael ei redeg yn annibynnol a byddai'n ariannu ei hun.

Effaith y Prosiect:

Dangosodd ymatebion i holiaduron a ddosbarthwyd i aelodau arbenigol y grwpiau ffocws fod 91% o’r bobl a atebodd yn cytuno bod angen Gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol Cenedlaethol ar gyfer Gofal Sylfaenol yng Nghymru. Roeddent hefyd yn teimlo y byddai'r gwasanaeth arfaethedig yn cael effaith gadarnhaol ar iechyd a lles y staff Gofal Sylfaenol.

Gweld poster y prosiect a sleidiau o Arddangosfa Enghreifftiol Carfan 7