Treialu Endosgopi Capsiwl y Colon (CCE) yng Nghymru

Cyflwyniad:

Mae Endosgopi Capsiwl y Colon (CCE), yn driniaeth ddi-boen, lle mae claf yn llyncu pilsen sy'n cynnwys dau gamera bach i archwilio'r coluddyn mawr (colon). Mae rhywfaint o dystiolaeth sy'n awgrymu y gellir ei ddefnyddio fel offeryn diagnostig, gyda sensitifrwydd a phenodoldeb uchel o fewn grwpiau dethol o gleifion, a gall helpu i leihau'r angen am colonosgopi optegol. Mae Cymdeithas Gastroenteroleg Prydain (BSG) yn adrodd bod tystiolaeth hyd yma, yn dangos bod trallod sy'n gysylltiedig â thriniaeth (anesmwythder ac embaras) yn llai gyda CCE na cholonosgopi a bod ganddo sensitifrwydd diagnostig tebyg i golonosgopi mewn treialon clinigol. Mae'r BSG yn galw am astudiaethau mewn ymarfer clinigol arferol – sef yr hyn a gyflawnir drwy'r prosiect hwn.

Cyd-destun:

Defnyddir colonosgopi i wneud diagnosis o gyflyrau gastroberfeddol is (LGI) fel canser y colon a'r rhefr (CRC), clefyd llidiol y coluddyn, cyflyrau cyn-ganseraidd fel polypau coluddyn. Fodd bynnag, mae'n weithdrefn ymledol gyda galw sylweddol ar adnoddau ac amser gwasanaeth a gweithredwr.

Cyn i’r pandemig COVID-19 ddechrau, roedd nifer y cleifion a atgyfeiriwyd ar gyfer endosgopi yn sylweddol uwch na’r capasiti ar draws GIG Cymru, yn enwedig mewn perthynas â cholonosgopi. Mae’r sefyllfa hon wedi gwaethygu ac mae cleifion yng Nghymru ar hyn o bryd yn wynebu amseroedd aros hir am driniaethau diagnostig fel Colonosgopi, gan arwain at ganlyniadau gwaeth.

Gallai CCE gyfrannu at atebion i broblemau capasiti colonosgopi o fewn y llwybr canser gastro-berfeddol isaf, trwy ddarparu opsiwn diagnostig arall i glinigwyr ei gynnig i gleifion sy'n aros am golonosgopi. Mae GIG yr Alban a rhai Ymddiriedolaethau GIG yn Lloegr wedi treialu CCE mewn rhai gwasanaethau yn ddiweddar. Fodd bynnag, hyd yma nid yw manteision a chanlyniadau cadarnhaol posibl defnyddio CCE i’n dinasyddion, o fewn cyd-destun Cymreig, wedi’u profi.

Nod:

Nod eang y prosiect yw rhoi CCE ar waith mewn 4 bwrdd iechyd sy’n cymryd rhan (Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg, Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro). Gwneir hyn gyda strwythur fframwaith llywodraethu a gwerthuso cadarn ar waith i asesu ei briodoldeb fel ateb i broblemau capasiti, yn enwedig ar gyfer colonosgopi, a gofynion rhwydi diogelwch o fewn y llwybr gastro-berfeddol isaf.

Yr ymagwedd:

• Gwahoddwyd pob bwrdd iechyd, ymatebodd 4 yn gadarnhaol – Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf, CAVUHB, BIPBC a BIPBC
• Trefnu meddalwedd, offer a nwyddau traul ar gyfer pob bwrdd iechyd
• Hyfforddiant i ymgynghorwyr a nyrsys arbenigol
• Ymgysylltu â gweithgor cenedlaethol
• Dull gweithredu cenedlaethol sefydledig a phrosesau IG
• Arolygon cleifion a staff, gwerthusiad gan CEDAR

Canlyniadau/Buddiannau:

• Canfuwyd clefyd y coluddyn sylweddol mewn 57% o gleifion
• Potensial amlwg ar gyfer llai o alw ar wasanaethau colonosgopi a llai o bwysau ar y gweithlu
• IG a gwasanaethau CCE gyda sicrwydd ansawdd wedi’u sefydlu mewn 4 bwrdd iechyd
• Llai o angen/osgoi gweithdrefn colonosgopi ymledol
• Ymatebion cadarnhaol iawn gan gleifion
• Teimlai staff fod gan CCE rôl i'w chwarae o ran lleihau rhestrau aros ac y dylid ei ymestyn ledled Cymru

Beth Nesaf?

• Cais ar y cyd â Lloegr a'r Alban yn NIHR
• Cychwyn datblygu a mabwysiadu technoleg
• Datblygu cronfa amlbroffesiynol o arbenigwyr gan ddefnyddio darllenydd o bell ar draws ffiniau
• Gwreiddio fel gwasanaeth cenedlaethol yng Nghymru yn seiliedig ar dystiolaeth a gasglwyd

Gweld posteri a sleidiau'r prosiect o Ddigwyddiad Arddangos Cenedlaethol PCIP