Mynd i'r Afael ag Anghydraddoldebau Gyda'n Gilydd: BIPBC Arwain o'r Blaen

Yng Ngogledd Cymru, mae dros 80,000 o bobl yn byw mewn ardaloedd sydd ymhlith y mwyaf difreintiedig yng Nghymru.

Wrth weithio tuag at wella iechyd poblogaeth Gogledd Cymru, mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr wedi cymryd camau cadarnhaol yn y broses sefydlu Wel Gogledd Cymru i weithio ar y cyd â sefydliadau perthnasol i fynd i'r afael ag anghydraddoldebau iechyd, ac i wella iechyd y tlotaf cyflymaf.

Nod:

Bwriad cychwynnol y prosiect oedd cyflwyno prosiect ar raddfa fach mewn ardaloedd dynodedig, ond mae'r awydd i ddatblygu partneriaethau aml-asiantaeth cadarn wedi gweld menter Gogledd Cymru Iach yn datblygu'n aruthrol.

Mae Gogledd Cymru Iach yn darparu fframwaith i gymunedau a sefydliadau lleol weithio gyda'i gilydd i wella iechyd a lles, gyda'r nod o leihau anghydraddoldebau trwy greu unigolion annibynnol, teuluoedd gwydn a chymunedau cryfach.

Cynllunio a datblygu:

Yn ystod y 12 mis diwethaf gwelwyd dulliau arloesol o weithio mewn partneriaeth, gan ddwyn ynghyd themâu ynghylch digartrefedd, cyflogadwyedd, cydnerthedd cymunedol, yn ogystal â chanolfannau iechyd a lles mwy traddodiadol.

Rhai enghreifftiau o hyn yw:

• Datblygu canolfan iechyd a lles ar safle’r hen glwb cymdeithasol yn Shotton – cefnogi rhaglen adfywio, menter gymdeithasol a chyflogadwyedd eang;

• Ychwanegu at y ganolfan iechyd ym Mharc Eirias (isod) ym Mae Colwyn;

• Datblygu canolfan iechyd a lles ym Mangor, “rhoi iechyd a lles ar y Stryd Fawr” trwy gysylltu â chynlluniau adfywio economaidd, tai a busnes;

• Datblygu ymateb strategol a gweithredol y GIG i dlodi bwyd; a,

• Datblygu rhaglen bresgripsiynu cymdeithasol arloesol.

Partneriaid:

BIPBC, Comisiwn Bevan, Gofal a Thrwsio, Cymunedau yn Gyntaf, Cynghorau Gwirfoddol Sirol, Gwasanaethau Hamdden, Tai, Gwasanaethau Cymdeithasol, Sector Preifat, Gofal Sylfaenol, Iechyd Cyhoeddus Cymru, Partneriaeth Awyr Agored, Mudiad 2025, Llywodraeth Cymru, Prifysgolion

canlyniadau:

Megis dechrau y mae’r rhaglen o hyd, ond mae wedi gosod y llwyfan strategol ar gyfer mynd i’r afael â thlodi ac anghydraddoldebau iechyd:

• Canolbwyntio ar gymunedau mwyaf difreintiedig Gogledd Cymru, gan anelu at wella iechyd y tlotaf cyflymaf;

• Sefydlu blaenoriaethau cymunedol;

• Creu ffyrdd newydd o weithio mewn partneriaeth trwy gydgynhyrchu; a,

• Mae angen ei nodi i fwydo i mewn i'r cylchoedd cynllunio strategol.

Cyd-fynd â Gofal Iechyd Darbodus:

• Sefydlu rhaglenni penodol i gyflawni iechyd a lles gyda’r cyhoedd, cleifion a gweithwyr proffesiynol yn bartneriaid cyfartal trwy gydgynhyrchu;

• Yn targedu cymunedau sydd â'r angen iechyd mwyaf yn gyntaf;

• Anelu at leihau amrywiadau amhriodol gan ddefnyddio arferion sy'n seiliedig ar dystiolaeth yn gyson ac yn dryloyw.