Katherine Lewis a Sarah Beauclerk
Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
Mae'r pandemig wedi gwaethygu anghydraddoldebau iechyd a mynediad sy'n bodoli eisoes ac mae llawer o grwpiau cleifion sy'n oedolion hŷn yn y gymuned yn profi llai o symudedd, mwy o wendid a phoen, a theimladau cyson isel. Mae un o bob pump o oedolion hŷn yn profi dirywiad yn eu cof ers y cyfyngiadau symud, gyda gostyngiad mewn symbyliad meddwl yn arwain at anghofrwydd a dryswch. Mae’r ffactorau hyn – ynghyd â gostyngiad mewn gweithgarwch corfforol, colli trefn gymdeithasol, ac ansicrwydd parhaus―wedi golygu bod pryder cymdeithasol a theimladau o unigedd a hwyliau isel ar eu huchaf erioed. Mae OACMHT Sir Benfro yn parhau i weld cyfradd uwch o atgyfeiriadau ar gyfer pobl hŷn sy’n profi hwyliau isel a meddyliau neu fwriad hunanladdol. Roedd yr OACMHT eisiau cofleidio technoleg a chyfleoedd i wella canlyniadau cleifion.
Nodau’r Prosiect:
- Lleihau gorbryder ac iselder, a lleihau lefelau trallod mewn cleifion.
- Gwell mynediad at wasanaethau i grwpiau mewn perygl.
- Cynyddu arfer sy'n seiliedig ar dystiolaeth gan ddefnyddio'r dechnoleg a'r dulliau diweddaraf.
Canlyniadau'r Prosiect:
Darparwyd ymyriadau iechyd meddwl VR i bobl hŷn sy'n profi hwyliau isel a meddyliau hunanladdol, i godi hwyliau a darparu canlyniadau triniaeth cadarnhaol.
Effaith y Prosiect:
Darparwyd ymyriad iechyd meddwl VR yn gyson i 6 chlaf dros gyfnod o 6 mis. Ymunodd cleifion eraill ar sail ad hoc. Roedd pob un wedi adrodd yn flaenorol naill ai ar feddyliau hunanladdol, cynlluniau, bwriad; neu wedi gwneud ymgais yn y 6 mis cyn dechrau ymyriadau VR. Roedd rhai wedi derbyn gofal a thriniaeth fel claf mewnol ar y dechrau neu cyn ymuno â'r grŵp VR. Roedd yr holl gleifion a gymerodd ran yn gyson yn hunan-adrodd canlyniadau cadarnhaol, nid oedd angen atgyfeirio'r un ohonynt i Argyfwng a thriniaeth gartref, nid oedd angen aildderbyn yr un ohonynt i reoli risgiau iechyd meddwl ac roedd pob un yn dal i fod yn rhydd o feddyliau hunanladdol ymwthiol.
Mewn cyfweliad newid mwyaf arwyddocaol, hoff brofiad un claf oedd un yr oedd wedi gofyn yn arbennig amdano gan Gôr Meibion. Nid yn unig y digwyddodd y gân dan sylw fod yn un yr oedd ei gŵr wedi’i chanu iddi, gwelodd y claf sut yr oedd y profiad wedi effeithio’n gadarnhaol iawn ar glaf arall, gan ei hysbrydoli i ganu a gwenu ar ôl cyfnod o ymateb cyfyngedig.
