Y papur hwn yw’r ail yn y gyfres o’r enw ‘Manteisio ar Etifeddiaeth Iechyd Cymru’ sy’n galw am fodel iechyd a gofal cydgysylltiedig, darbodus a chymdeithasol – gan symud i ffwrdd o’r model gofal meddygol mwy traddodiadol.
Mae Ffordd Newydd o Gynllunio: Gweithio Tuag at Fodel Iechyd a Gofal Darbodus” yn nodi’r cynllunio, y meddwl a’r dull gweithredu sydd eu hangen i roi’r model newydd, cymdeithasol, mwy darbodus hwn o Iechyd a Gofal yng Nghymru ar waith. Yn ein papur cyntaf, fe wnaethom amlinellu’r achos dros newid a disgrifio’r model newydd – model sy’n gweddu orau i anghenion pobl Cymru. Model sy’n atal afiechyd ac sy’n cadw ac yn cefnogi pob agwedd ar les, y mae gan bawb gyfrifoldeb ynddo.
Rydym wedi edrych ar sut y gellid cyflawni hyn drwy edrych ar iechyd a gofal drwy lens wahanol – lens ddarbodus. Mae’r model newydd arfaethedig hwn yn seiliedig ar gysyniad Comisiwn Bevan o Ofal Iechyd Darbodus a’r modd y caiff ei egwyddorion eu cymhwyso’n ymarferol. Mae'n cydnabod cyfrifoldeb a rennir cymdeithas gan ddechrau gyda'r unigolyn.
Bydd Model Darbodus o Iechyd a Gofal yn:
Annog pawb yn weithredol i gymryd camau a chyfrifoldeb ar y cyd i'n helpu ni i gyd i fyw'r bywydau iachaf cyhyd â phosibl;
Galw ar bob asiantaeth i gydweithio a chymryd cyfrifoldeb ar y cyd ym mha ffordd bynnag y gallant wneud hyn orau i sicrhau ein bod yn gwneud y gorau o'r adnoddau sydd gennym i ddiwallu anghenion iechyd unigolion a phoblogaeth;
Datblygu system iechyd a gofal integredig cryf, cadarn a darbodus i gefnogi ein hanghenion iechyd a gofal;
Gwneud y defnydd mwyaf effeithiol o'r holl sgiliau ac adnoddau sydd ar gael gan gynnwys pobl leol, cleifion a'r trydydd sector;
Sicrhau bod y rhai sydd â'r anghenion mwyaf yn cael eu blaenoriaethu a bod y grwpiau anodd eu cyrraedd yn cael eu cynnwys.
Mae System Iechyd a Gofal Darbodus yn un:
- Yr ydym oll yn rhannu cyfrifoldeb am gynnal ein hiechyd ac iechyd eraill a bod gennym wasanaethau o ansawdd uchel, effeithiol ac effeithlon sy’n diwallu anghenion pobl, yn ôl yr angen;
- Lle mae’r ffocws ar gydberchnogaeth y GIG gan bawb yng Nghymru, drwy’r cysyniad cydweithredol o 'Ein Gwasanaeth Iechyd a Gofal Cymreig’, gan sicrhau bod hyn;
- Cyfrifoldeb ar y cyd sy’n perthyn i bobl Cymru, sy’n ei ddefnyddio ac yn talu amdano;
- Yn canolbwyntio ar gadw a diogelu iechyd a lles, nid dim ond triniaeth ac afiechyd;
- Gwasanaethau iechyd a gofal darbodus integredig o ansawdd uchel, sydd ar gael yn gyfartal i bawb, gan weithio gyda phawb i sicrhau bod y gofal mwyaf darbodus a chywir yn cael ei ddarparu.
Symud ymlaen a'r camau nesaf
Mae’r papur hwn yn cynrychioli’r cam cyntaf mewn proses o newid hanfodol a sylfaenol ac ail-gydbwyso’r GIG yng Nghymru. Mae angen ymgysylltu ac ymgynghori parhaus pellach i ehangu a phrofi a yw'r syniadau yn y papur hwn yn cynrychioli'n llawn yr adborth a'r safbwyntiau a dderbyniwyd hyd yma ac wrth benderfynu ar y camau nesaf.
Mae’r model hwn wedi’i gynllunio o amgylch anghenion pobl Cymru, nid y systemau, y prosesau na’r gweithwyr proffesiynol. Mae’n cofleidio’r egwyddorion a osodwyd gan Aneurin Bevan ar gyfer Gwasanaeth Iechyd Gwladol, sef; cynhwysfawr, rhad ac am ddim yn y man darparu ac yn hygyrch i bawb, ochr yn ochr â'r 4 Egwyddor Gofal Iechyd Darbodus sylfaenol. Mae'n adeiladu ar ei wreiddiau lle chwaraeodd cymunedau, pobl, gweithwyr proffesiynol, cleifion a chyflogwyr lleol oll ran a chyfrifoldeb allweddol wrth gynnal iechyd ac wrth ofalu am ei gymunedau a'r bobl o'i fewn gyda balchder mawr.
Mae Comisiwn Bevan yn cynnig sicrhau bod pobl Cymru yn cydnabod eu hawliau a’u cyfrifoldebau ac yn gallu ymateb drwy gymryd rhan a dod o hyd i atebion i’r heriau y mae’r GIG yn eu hwynebu. Bydd yn ceisio sicrhau bod ein GIG yng Nghymru yn eiddo iddynt ar y cyd, yn debyg i aelodau 'clwb GIG unigryw' lle mae gan bob un ohonom ein niferoedd clwb unigol a 'rheolau' clir y mae'n gweithredu yn unol â hwy mewn ymateb i wasanaethau a gwasanaethau. cefnogaeth a dderbyniwyd.
