Jo Gamba, Rhiannon Edwards, Rhiannon Parker a Rhian Wilyeo
Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg
Datblygodd y prosiect Esiampl Bevan hwn Ymarferwyr Cynorthwyol Deieteg i helpu i wella canlyniadau diffyg maeth mewn cartrefi nyrsio.
Cefndir:
Nodwyd bod camau diangen yn y broses atgyfeirio ar gyfer risg o ddiffyg maeth mewn cartrefi nyrsio. Roedd cyfeiriadau amwys yn cael eu derbyn gan y Bwrdd Iechyd oherwydd sgrinio anghywir neu ddim sgrinio am ddiffyg maeth.
Rhagnodwyd atchwanegiadau maethol geneuol pan nad oedd dull 'bwyd yn gyntaf' (bwydydd a diodydd cyfnerthedig cartref maethlon) wedi'i roi ar brawf eto. Yn aml, nid oedd unigolion y rhagnodwyd atchwanegiadau maethol trwy'r geg iddynt gan weithiwr proffesiynol arall yn cael eu dilyn i fyny ac nid oeddent yn hysbys i'r gwasanaeth Dieteteg, felly efallai na fyddai angen atchwanegiadau bellach mewn rhai achosion, ond roeddent yn dal i gael eu rhagnodi.
Nodau:
Prif nod y prosiect oedd gwella canlyniadau maeth mewn cartrefi nyrsio. Cyflawnwyd hyn trwy ddatblygu rôl Ymarferydd Cynorthwyol Deieteg i ymgysylltu, darparu hyfforddiant a chefnogi gweithrediad y llwybr atgyfeirio newydd.
Mae’r prosiect yn cyd-fynd ag egwyddorion gofal iechyd darbodus yn y ffyrdd canlynol:
- Nododd rheolwyr eu blaenoriaethau a helpu'r tîm i ddeall prosesau. Gofynnwyd am adborth gan fynychwyr a datblygwyd hyfforddiant pellach yn seiliedig ar eu ceisiadau.
- Mae uwchsgilio staff cartrefi nyrsio i adnabod diffyg maeth yn gywir ac atgyfeirio’n uniongyrchol i’r adran ddeieteg yn lleihau’r ddibyniaeth ar amser ac adnoddau meddygon teulu.
- Mae'r dull 'bwyd yn gyntaf' yn lleihau'r angen am atchwanegiadau maethol rhagnodedig drwy'r geg. Roedd nodi atchwanegiadau maethol rhagnodedig y geg amhriodol, drwy adolygu siartiau perthnasol, yn caniatáu iddynt gael eu dirwyn i ben.
- Bydd defnydd cyson o'r offeryn ar gyfer sgrinio diffyg maeth yn arwain at safoni.
Heriau:
Roedd heriau'n cynnwys bod hyfforddiant yn cael ei ganslo gan y cartref neu ychydig iawn o staff yn ei fynychu. Felly cynhyrchodd tîm y prosiect gontractau dysgu, a oedd yn annog rheolwyr i gadw mewn cysylltiad. Roeddent yn trefnu cyfarfodydd rheolaidd ar gyfer adborth ar y cyd ac i wella perthnasoedd. Fe wnaethant hefyd gynhyrchu posteri i hysbysu staff am hyfforddiant yn hytrach na dim ond archebu dyddiadau yn nyddiadur y rheolwr.
Mae'r tîm yn datblygu meini prawf sy'n ymwneud â maeth er mwyn i gartrefi ennill gwobr fel cymhelliant. Mae'r tîm hefyd yn bwriadu recriwtio staff Cartrefi Nyrsio fel hyrwyddwyr maeth i ymgorffori arfer da. Roedd rhai cartrefi'n arafach i fabwysiadu newidiadau - bu'r tîm yn cysgodi ymhellach i ddeall eu prosesau a'u cefnogi.
canlyniadau:
Mae'r llwybr atgyfeirio symlach yn dileu'r angen am gyfranogiad gan feddygon teulu, ac amcangyfrifir y byddai ymarfer costio cyfle yn arbed £7.40 fesul atgyfeiriad. Mae hyn yn cyfateb i £1191.40 (161 o atgyfeiriadau) hyd yn hyn. Pan fydd pob cartref yn gallu cyfeirio'n uniongyrchol, mae yna arbediad posibl o tua. £3566.80 y flwyddyn (yn seiliedig ar 482 o atgyfeiriadau mewn 12 mis).
Mae arbediad cost ychwanegol o tua. £250,000 wedi'i gyflawni drwy optimeiddio presgripsiynau atodol maethol y geg - canslo'r rhai nad oes eu hangen a chyfnewid eraill i opsiynau llinell gyntaf.
O ran yr effaith ar staff cartrefi nyrsio, yn dilyn hyfforddiant arbenigol, gwelodd y tîm:
- Cynnydd yng ngwybodaeth staff am sgrinio diffyg maeth yn arwain at well cywirdeb.
- Gwell hyder ynghylch darparu maeth priodol ar gyfer y rhai sydd mewn perygl canolig neu uchel o ddiffyg maeth.
- Gwell gwybodaeth am faethiad priodol ar gyfer y rhai sydd mewn perygl canolig neu uchel o ddiffyg maeth.
Camau nesaf:
Mae'r tîm wedi ymgysylltu â 30 o'r 48 o Gartrefi Nyrsio ar draws PABM, gyda'r nod o gyflwyno hyfforddiant a llwybr atgyfeirio i bob cartref. Mae'r tîm yn ymwybodol o'r newid a ragwelir i ffiniau ardal y bwrdd iechyd a'r effaith ar y gwasanaeth. Mae'r tîm yn bwriadu cyflwyno rôl hyrwyddwr maeth ar gyfer staff Cartrefi Nyrsio yn 2019. Mae gwerthusiad yn cael ei gynnal i fesur gweithrediad y dull 'bwyd yn gyntaf'.
Mae prosiect peilot sy’n cofnodi canlyniadau maeth sy’n gysylltiedig â chleifion yn dechrau yn ystod Gaeaf 2018/2019. Bydd y tîm hefyd yn cefnogi cartrefi nyrsio gyda digwyddiadau maeth ac yn datblygu hyfforddiant newydd yn ymwneud ag anghenion a nodwyd ar y cyd.
“Profiad calonogol ac ysbrydoledig, sy’n darparu persbectif ffres a chyfoeth o brofiad i fanteisio arno a’i rannu.”
Jo Gamba, Deietegydd Cymunedol Arweiniol (Cartrefi Nyrsio)
“Mae’r gefnogaeth rydyn ni wedi’i chael gan y tîm dietetig yn ein cartref wedi bod yn wych. Mae presenoldeb da iawn yn y sesiynau hyfforddi a ddarperir ac maent yn ddiddorol iawn ac yn rhyngweithiol sy’n eu gwneud yn fwy pleserus.”
Fiona Murray, Rheolwr Nyrsio Clinigol, Cartref Nyrsio Brocastle, Pen-y-bont ar Ogwr
