Marianne Seabright
Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro gyda Rubicon Dance/Culture Step
Cefndir:
Mae llawer o gleifion mewn perygl o ddirywiad iechyd corfforol a meddyliol yn ystod eu harhosiad yn yr ysbyty. Gall cerddoriaeth a dawns godi ysbryd ac annog pobl i symud. Nod cyflwyno cerddoriaeth a dawns yw codi hwyliau, hybu lles a chael pobl i symud i'r ysbyty i'w cynorthwyo i wella.
Mae Dance with Dementia yn brosiect 'Peilot i Brofi' aml-randdeiliaid 12 wythnos. Cynhaliwyd y prosiect hwn rhwng Medi a Rhagfyr 2019. Cyd-gynhyrchwyd y prosiect gyda’r Bwrdd Clinigol Meddygaeth, y Bwrdd Clinigol Iechyd Meddwl a Dawns Rubicon.
Roedd dosbarthiadau dawns wythnosol yn cael eu cynnal mewn lleoliadau meddygol a lleoliadau iechyd meddwl ac yn cael eu hwyluso gan hyfforddwyr dawns a Staff y GIG. Cafodd y sesiynau eu mapio gan Fapwyr Gofal Dementia ynghyd â data ychwanegol, a gasglwyd i ddangos effeithiolrwydd.
Mae prif ffocws y prosiect hwn yn ymwneud â phobl hŷn 65+ â nam gwybyddol, dementia, iselder a chyflyrau iechyd meddwl eraill; fodd bynnag, nid oes unrhyw un yn cael ei eithrio os yw'n dymuno cymryd rhan. Mae gofalwyr, perthnasau a staff hefyd yn cymryd rhan; gallant hefyd brofi'r manteision.
Nodau’r Prosiect:
- Hyrwyddo gweithgaredd, cynyddu symudedd a lles cyffredinol cleifion yn y lleoliad meddygol cyffredinol.
- Gwella profiad y claf, hyrwyddo adferiad ac atal ailgyflyru, tra'n dod â gweithgaredd pleserus i'r wardiau meddygol.
- Hyrwyddo pobl i symud ac ymgysylltu â lleoliadau cymdeithasol, gan leihau unigedd ar wardiau.
- Cynyddu mynediad i gelfyddydau mewn lleoliadau iechyd a chynhyrchu tystiolaeth am effaith y celfyddydau ar brofiad cleifion.
Heriau:
Ar ôl i gynllun peilot cychwynnol 12 wythnos gael ei gwblhau, roedd angen i ni ddod o hyd i arian i gynnal y prosiect nes i ni ddod o hyd i gyllid ar gyfer y flwyddyn ariannol nesaf. Yn ffodus, cydnabu’r tîm Gweithredol werth y prosiect a chytunwyd i ariannu sesiynau pellach tan fis Ebrill 2020. Cytunwyd ar arian ychwanegol gan Culture Step a Elusen Iechyd Caerdydd a'r Fro i ariannu blwyddyn ariannol 20-21.
Oherwydd COVID-19, cafodd sesiynau eu gohirio, gan ein hannog i ddatblygu ffyrdd newydd ac arloesol o gyflwyno’r sesiynau i sicrhau bod y dosbarthiadau’n hygyrch i gynulleidfa eang.
Canlyniadau Allweddol:
Dangosodd ein Mapio Gofal Dementia fod y sgôr lles/salwch cyfartalog yn uwch na'r cyfartaledd yn ystod y sesiwn ddawns. Mae’n dangos i ni, er bod unigolion wedi cael lefelau gwahanol o fudd o’r grŵp, roedd eu sgorau llesiant yn arwyddocaol uwch na’r sesiwn wedi’i mapio a gynhaliwyd pan nad oedd sesiwn ddawns. Heb unrhyw weithgaredd wedi'i drefnu roedd y sgorau lles/salwch yn sylweddol is.
Oherwydd y pandemig COVID, mae Rubicon wedi ystyried gwahanol ffyrdd o gyflwyno eu dosbarthiadau dawns; mae dulliau amgen yn cael eu harchwilio i gyflwyno dosbarthiadau, gan gynnwys ffrydio byw.
Mae gan y dosbarthiadau hyn y potensial i gyrraedd demograffeg lawer ehangach, fel pobl ynysig neu gymunedau gwledig.
Mae rhai dosbarthiadau wedi'u cyflwyno ar Wardiau Iechyd Meddwl Oedolion Hŷn. Mae'r ffisiotherapyddion wedi cefnogi'r dosbarthiadau, gan annog cleifion i symud ac ymarfer corff. Mae hyn wedi gwella lles cleifion a staff yn ystod cyfnod anodd iawn yn yr ysbyty.
Adborth Cleifion:
“Oni fyddai’n ofnadwy heb gerddoriaeth yn ein bywyd?”
“Onid yw'n hyfryd pan gawn ni dyrfa ynghyd?”
“Mae'n gwneud i chi deimlo'n hyfryd, yn tydi?”
“Gallwn adael i ni ein hunain fynd yma”
Adborth Staff:
“Mae Rubicon wedi helpu i ymgysylltu â chleifion trwy bŵer cerddoriaeth a symud. Mae wedi bod yn rhyfeddol iawn gweld sut mae eu hysbryd yn codi wrth i'w traed dapio ymlaen ac maen nhw'n copïo gweithredoedd hyfryd Sophie. Mae gan Sophie agwedd hyfryd ac mae'n addasu'n dda i anghenion y grŵp yn ogystal ag 'arwain' ar adegau i sicrhau sesiwn ryngweithiol sy'n cael ei rhedeg yn dda. Mae’n hyfryd gweld cleifion sy’n aml wedi ymddieithrio mewn ffyrdd eraill, yn cyfrannu, canu a gwenu. Rwy’n meddwl ei fod yn ased llwyr i’r ward ar hyn o bryd a byddai’n anhygoel pe bai’n parhau!”
Natalie Mc Cullock Cydlynydd Gweithgareddau, Ward E8
Camau Nesaf:
Ystyried ffyrdd y gallem gyflwyno'r dosbarthiadau hyn i fwy o bobl. Ee trwy Zoom
Ein Profiad Enghreifftiol:
Rwy’n ddiolchgar iawn am yr holl gyfleoedd y mae bod yn esiampl i Bevan wedi’u darparu. Roedd bod yn rhan o’r rhaglen hon yn wirioneddol gefnogi’r prosiect.
Arddangosfa:
Cysylltwch â:
Marianne Seabright: Marianne.seabright@wales.nhs.uk
