Awdur: Nygaire Bevan, Comisiynydd Bevan
Cyhoeddwyd:
Dyma fi yng nghefn gwlad De Ddwyrain Cymru yn paratoi'r papur hwn. Rwy'n byw drws nesaf i eglwys y pentref ac fel arfer byddaf yn clywed clychau'r eglwys a chanu cynulleidfaol ar y Sul…ond dim mwy. Mae'r Suliau'n dawel nawr. Mae hyd yn oed drysau ein heglwys wedi eu cloi. Mae'r firws lladd hwn yn effeithio ar gymdeithas mewn cymaint o ffyrdd. Rydyn ni i gyd yn poeni ac yn adnabod pobl sy'n sâl neu sydd wedi marw ohono, felly mae'n rhaid i ni ddysgu o'r profiad hwn ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol. Yn yr ysbryd hwnnw, rhoddaf fy meddyliau fel a ganlyn:
- Mae darparwyr gwasanaethau ac unigolion wedi camu i’r adwy – mae staff y GIG ar bob lefel, staff gofal yn y gymuned, mewn cartrefi nyrsio a phreswyl i gyd wedi bod yn anhygoel ac yn syml wedi bwrw ymlaen â’r swydd. Fodd bynnag, rhaid i ni beidio â diystyru effaith ddwys y sefyllfa hon ar les staff. Mae staff wedi gorfod ailhyfforddi ac mewn rhai achosion adleoli i amgylcheddau newydd. Mae llawer wedi bod yn cefnogi’r rhai sâl iawn ac sy’n marw yn eu horiau olaf, ac mae’n rhaid i effaith hyn effeithio ar hynny. Felly bydd angen cymorth gan rwydweithiau lleol yn ogystal â chymorth proffesiynol a chwnsela i ymdrin â straen parhaus a materion iechyd meddwl. Mae'r staff hyn wedi bod yn mynd i'r gwaith bob dydd heb wybod a fyddan nhw (neu eu teuluoedd) yn ddiogel. Maent wedi dangos ymrwymiad llwyr a dewrder. Rhaid inni gydnabod hyn a’i wobrwyo a rhaid inni drin gweithwyr gofal cymdeithasol proffesiynol a gofalwyr yr un fath â staff iechyd.
- Bu tangyllido yn y GIG a thoriadau mewn Awdurdodau Lleol ers blynyddoedd lawer sydd wedi ein gadael yn brin o offer ac ar y droed ôl. Bu angen cynyddu'n sylweddol y gwelyau gofal dwys a'r peiriannau anadlu a bu prinderau cronig o PPE ar gyfer staff iechyd a gofal cymdeithasol. Pan oeddwn yn fy arddegau, roedd cymoedd De Cymru wedi’u gwasgaru gan ffatrïoedd dillad; Polikoff, Berlei, ac yn ddiweddarach Burberry. Roedd y busnes hwn yn cyflogi llawer o bobl - menywod yn bennaf - a oedd yn gwniadwyr medrus. Byddent wedi gallu troi PPE allan ar gyflymder torri. Yn lle hynny, mae'r lleoedd hyn ar gau ac rydyn ni nawr yn dibynnu ar fewnforio'r pethau rydyn ni eu hangen fwyaf o bob cwr o'r byd.
- Rhaid inni baratoi a chynllunio’n well. Er bod pobl fel Bill Gates yn rhagweld y byddai hyn yn digwydd ac yn dadlau bod yn rhaid i ni ariannu a chynllunio ar gyfer hyn, anwybyddodd llywodraethau byd-eang y rhybudd i raddau helaeth. Yn lle hynny, rydym bellach yn gwario biliynau ar gefnogi’r economi ac adeiladu ysbytai ar gaeau rygbi. Rydym wedi gwario arian nad oedd gennym ar y pethau sy'n bwysig - achub bywydau. Mae angen i ni bentyrru'r offer sydd ei angen arnom ar gyfer y dyfodol. Mae’n rhaid i ni fod yn ystwyth a hyblyg i’w atal rhag digwydd eto ac ymateb dros nos os daw’r risgiau i’r amlwg.
- Mae gan Sefydliad Iechyd y Byd rôl yn y dyfodol i sicrhau bod gwledydd yn cymryd cyfrifoldeb am atal heintiau a sut yr adroddir amdanynt. Rhaid inni ddysgu oddi wrth ein gilydd gan ei bod yn ymddangos bod camau a gymerwyd gan rai gwledydd wedi arwain at lai o farwolaethau a chanlyniadau economaidd gwell.
- Mae cymdeithas a'n dinasyddion wedi bod yn anhygoel. Maen nhw wedi ufuddhau i gyfarwyddiadau'r llywodraeth i gadw'n ddiogel, wedi gwneud pethau rhyfeddol i godi arian. Mae tua 405,000 o bobl hyd yma wedi cofrestru ar gyfer gwirfoddoli. Rhaid inni fanteisio ar hyn a harneisio’r egni a’r ymrwymiad hwn i gefnogi cymunedau ar ôl y pandemig.
- Stopiwch wneud y pethau gwirion. Mae'n syndod bod gennym ni nawr arian nad oedd gennym ni erioed, nid dim ond i dicio blychau yr ydym yn cyfrif pethau. Rhaid inni weithio’n wahanol, defnyddio’r gwasanaethau sydd gennym mewn ffordd gyfrifol a newid yn radical ar gyfer y dyfodol.
- Gadewch i ni beidio â mynd yn ôl i'r 'hen normal' a gwneud yr un rôl, gan nad oedd yn gweithio mewn llawer o feysydd. Gadewch i ni fachu'r posibiliadau y mae'r argyfwng ofnadwy hwn wedi'u gorfodi. Yn benodol, integreiddio iechyd a gofal cymdeithasol yn llawn, cyflwyno technoleg newydd ar raddfa a chyflymder a manteisio'n llawn ar y cyfalaf cymunedol yr ydym bellach wedi'i fywiogi.
- Sicrhau bod gan bawb fynediad i TG gartref. Mae'r pandemig hwn wedi gofyn inni wneud pethau'n wahanol. Rydym wedi bod yn Chwyddo, Facetimeing a Skyping. Mae TG yn ein galluogi i archebu bwyd ar-lein, ymarfer corff bob dydd, dysgu iaith - mae'r cyfleoedd yn ddiddiwedd. Fodd bynnag, mae yna nifer o'n cenhedlaeth hŷn a allai fod angen cymorth a chefnogaeth i sefydlu hyn fel y gallant gael y budd llawn. Nid yn unig y bydd yn eu galluogi i gael mynediad i’r byd ond bydd hefyd yn eu cadw mewn cysylltiad â theuluoedd a ffrindiau ac yn atal unigrwydd ac arwahanrwydd. Dwi'n meddwl bod hyn yn flaenoriaeth i'r dyfodol ac efallai y gallai elusen - gyda chymorth y gwirfoddolwyr a grybwyllwyd uchod - gael ei hariannu i wneud hyn?
Ar nodyn mwy personol, mae’r GIG yn werthfawr iawn i’m teulu, fel y mae i’r gymdeithas gyfan. Fodd bynnag, rhaid cydnabod bod gofal cymdeithasol yn chwarae rhan bwysig. Mae angen i'r holl staff sy'n gweithio yn y proffesiynau gofalu gael eu cydnabod am eu hymroddiad, eu teyrngarwch a'u hymrwymiad. Yn ddiweddar rwyf wedi bod yn ailddarllen llyfr Nye 'In Place of Fear' (i'w ail-ryddhau ym mis Gorffennaf mewn print ac fel e-lyfr) ac er ei fod wedi ei ysgrifennu yn 1952, mae llawer o'i gynnwys yn dal i atseinio heddiw.
“Mae cymdeithas yn dod yn fwy iachus, yn fwy tawel, ac yn iachach yn ysbrydol, os yw'n gwybod bod gan ei dinasyddion yng nghefn eu hymwybyddiaeth y wybodaeth nad yn unig eu hunain, ond eu holl gymrodyr, sydd â mynediad, pan fyddant yn sâl, i'r gorau y gall sgil meddygol. darparu”.
Dychmygwch am eiliad sut le fyddai ein byd ni nawr heb y GIG a gofal cymdeithasol?
Mae'r distawrwydd wedi'i dorri'n ddiweddar gan y clychau sy'n cael eu canu ar gyfer y fenter 'Clap for Our Carers' nos Iau. Mae mor hyfryd clywed. Felly i'r holl staff sy'n gofalu am bobl sâl ac agored i niwed mewn ysbytai a'r gymuned, i'r holl wasanaethau eraill a'r gweithwyr allweddol hynny sy'n anhygoel, sefwch a chymerwch fwa - rydych chi'n haeddu'r holl gymeradwyaeth a gewch.
Ysgrifennwyd gan Nygaire Bevan, Comisiynydd Bevan, gyda chyfraniadau gan Mr Sukh Singh Dubb-OMFS, MBBS (Anrh) BSc (Anrh) MRCS BDS (Anrh), Cofrestrydd Llawfeddygaeth y Genau a'r Genau, Ysbyty Addenbrooks, Ysbyty Prifysgol Caergrawnt.
