Dr Mick Button, Christine Sillman, Nicki Davies, Steve Hill, Rebecca Crawford a Pat Evans
Yng Nghymru, mae dros 2000 o gleifion y flwyddyn yn cael radiotherapi lliniarol. Er y gall fod yn effeithiol iawn i wella symptomau canser, mae hefyd yn dod â baich i gleifion megis sgîl-effeithiau tymor byr ac effaith teithio. Mae radiotherapi yn golygu teithio i un o dair prif ganolfan ganser a all fod gryn bellter i gleifion. Gall hyn gymryd llawer o amser, creu allyriadau carbon a mynd i gostau – i’r claf, i’r rhai sy’n agos atynt, ac i dimau trafnidiaeth ambiwlans/eraill y GIG.
Mae radiotherapi lliniarol hefyd yn ddibynnol iawn ar radiograffwyr ac oncolegwyr clinigol, sy'n wynebu galw cynyddol a phwysau cynyddol ar y gweithlu. Mae gennym hefyd dargedau newydd, sy'n ein helpu i drin cleifion yn gyflymach ond sy'n cynyddu pwysau staff ymhellach. Er gwaethaf yr anawsterau o weithredu arloesedd pan fo pwysau’n uchel, teimlwn y gallai ffyrdd newydd o weithio fod yn atebion i’r problemau hyn. Gall ffyrdd newydd a gwell o weithio helpu i wella gwaith tîm a lleihau straen, a gallai cyfleoedd datblygu gyrfa newydd wella recriwtio a chadw. Mae gwybod ein bod yn darparu'r gofal gorau posibl yn dda i bawb - cleifion a staff!
Mae’r prif yrwyr eraill ar gyfer newid yn cynnwys cwricwla newydd ar gyfer hyfforddeion oncoleg gyda mwy o ffocws ar radiotherapi lliniarol yn y blynyddoedd cynnar a phwysigrwydd deall gwerth triniaeth i glaf – efallai’n arbennig o bwysig i gleifion â symptomau canser datblygedig a allai gael trafferth gyda’r baich. radiotherapi ac efallai nad oes ganddynt hir i fyw bob amser.
Roeddem am ymateb i’r heriau hyn drwy wella:
- Ansawdd ein gwasanaethau radiotherapi lliniarol trwy ddull aml-broffesiynol.
- Ansawdd yr hyfforddiant a gynigiwn wrth greu cyfleoedd datblygu gyrfa newydd i radiograffwyr ledled Cymru.
Y Tair Canolfan Ganser
Canolfan Ganser De Orllewin Cymru
Datblygodd tîm Canolfan Ganser De-orllewin Cymru glinig dan arweiniad radiograffwyr lle mae cleifion dethol (3-5 wythnos) yn cael eu gweld, eu cydsynio a'u trin gydag ychydig iawn o fewnbwn meddygol. Mae hyn wedi cyflymu'r llwybr ac wedi lleddfu'r pwysau ar nifer cyfyngedig o oncolegwyr clinigol. Mae radiograffwyr a hyfforddeion oncoleg wedi elwa o brofiadau hyfforddi ymarferol, ac mae radiograffwyr hefyd wedi cwblhau modiwlau MSc i'w paratoi ar gyfer ymarfer mwy datblygedig ac annibynnol.
Canolfan Ganser Felindre
Datblygodd Canolfan Ganser Felindre glinig a arweiniwyd ar y cyd gan oncolegydd clinigol a radiograffydd, gan weld amrywiaeth ehangach o gleifion (3-5 wythnos) a chanolbwyntio ar hyfforddi radiograffwyr a staff meddygol iau. Mae radiograffwyr yn Felindre hefyd wedi cwblhau modiwlau MSc wrth iddynt ennill y sgiliau angenrheidiol ar gyfer ymarfer mwy uwch ac annibynnol.
Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
Mae gan dîm Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr rai anawsterau yn ymwneud â staffio sydd wedi cyfyngu ar eu gallu i arloesi a newid eu gwasanaeth clinigol. Maent wedi bod yn dîm ymroddedig iawn yn y prosiect ac maent yn canolbwyntio ar uwchsgilio eu radiograffwyr trwy fodiwlau academaidd felly, pan fyddant yn gallu, bydd ganddynt radiograffwyr â sgiliau uwch, yn barod i ymgymryd â rolau newydd.
Cyd-fyfyrdodau a Buddiannau Dod i'r Amlwg
Mae pob un o’r tair canolfan wedi canolbwyntio ar wneud yn siŵr bod eu gwasanaeth radiotherapi lliniarol yn rhoi profiad rhagorol i gleifion a hyfforddiant o ansawdd uchel i staff. Drwy gwblhau modiwlau MSc, bydd gennym fwy o radiograffwyr sy’n ymarfer yn annibynnol a hyd yn oed radiograffwyr ymgynghorol yn darparu gwasanaethau radiotherapi lliniarol.
Rydym wedi codi proffil radiotherapi lliniarol a phwysigrwydd blaenoriaethu hyn fel maes angen. Credwn y gallai gofal cleifion unigol, arferion/profiadau gwaith staff a’r GIG ehangach elwa o ffocws o’r fath. Gallai'r gwasanaeth fod o fudd i gleifion allanol a'r rhai sydd angen radiotherapi brys fel cleifion mewnol. Mae yna hefyd gyfle am fudd ehangach o gwmpas:
- Agor sgyrsiau/penderfyniadau am flaenoriaethau gofal cleifion yn y dyfodol.
- Lleihau effaith teithio drwy wasanaethau 'un stop' neu drwy ddefnyddio'r nifer lleiaf o ymweliadau radiotherapi fesul claf.
Gall gwneud newidiadau fod yn anodd, ond trwy gydweithio gallwn gefnogi ein gilydd i wella ansawdd y gwaith a wnawn.
Camau Nesaf
Mae gennym ni fwy o waith i'w wneud! Byddwn yn parhau i ddatblygu gwasanaethau radiotherapi lliniarol yn lleol a byddwn yn parhau i gydweithio ar draws holl ganolfannau canser Cymru. Bydd Academi Hyrwyddo Radiotherapi Cymru gyffrous, sydd newydd ei hariannu, yn rhoi adnoddau, strwythur a ffocws i ni. Byddwn yn gweithio gyda Rhwydwaith Canser Cymru ac Is-bwyllgor Oncoleg Glinigol Cymru gyfan i ddylanwadu ar wasanaethau radiotherapi lliniarol o ansawdd uchel ym mhob canolfan ganser yng Nghymru.
