Awduron: Jules Horton, Eiriolwr Bevan, Chris Roach, Rheolwr Rhaglen Hunanreoli, 1000 o Fywydau - Gwasanaeth Gwella, Iechyd Cyhoeddus Cymru, Tom Howson, Ysgol Feddygol Prifysgol Abertawe, Hannah Thomas, Comisiwn Bevan, Dr Tom Powell, Comisiwn Bevan
Cyhoeddwyd:
Gweithiodd Comisiwn Bevan gyda Phrifysgol Abertawe, Cymdeithas Mudiadau Gwirfoddol Gwent (GAVO) a 1000 o Fywydau - Gwasanaeth Gwella i ddadansoddi ymatebion 1,400 o gleifion i'r Rhaglen Addysg i Gleifion (EPP).
Crynodeb Gweithredol
Mae Comisiwn Bevan wedi cydnabod anghynaliadwy’r system gofal iechyd bresennol yng Nghymru sy’n trin afiechyd yn bennaf ar draul hybu iechyd a lles. Atgyfnerthwyd hyn yn ddiweddar trwy ei gyfres Model Cymdeithasol Darbodus o Iechyd. Mae hwn yn nodi sut mae iechyd yn gyfrifoldeb i bawb, nid y GIG yn unig. Ni all fod yn seiliedig ar drwsio pobl pan fyddant yn mynd yn sâl yn y ffordd draddodiadol, ond rhaid iddo fod yn un sy’n gynaliadwy ac yn ymgysylltu â phobl a’u syniadau, gan eu gwneud yn gydgyfrifol i gynhyrchu eu hiechyd a’u lles eu hunain.
Mae Rhaglenni Addysg i Gleifion (EPP) yn rhaglen lwyddiannus ac eang o rymuso cleifion a hunan-effeithiolrwydd yng Nghymru. Mae'n darparu dull darbodus sy'n gyson ag egwyddorion gofal iechyd sy'n seiliedig ar werth. Mae ei ymarfer datrys problemau yn ffordd werthfawr o gael barn a phrofiadau cleifion a'u gofalwyr. Mae’r adroddiad hwn yn disgrifio’r allbynnau o 93 o gyrsiau EPP gyda 797 o gyfranogwyr yn nodi dros 1400 o faterion a heriau y maent yn eu hwynebu’n rheolaidd. Mae canlyniadau’r gwaith hwn yn darparu ffynhonnell gyfoethog ac unigryw o’r heriau eang y gall pobl â chlefydau cronig yng Nghymru eu hwynebu. Roedd yr atebion a gynigiwyd gan y cyfranogwyr wedi'u grwpio'n fras o gwmpas naill ai sut i newid y system neu sut y gallai cleifion fod yn fwy parod i ryngweithio â hi.
Roedd yn ymddangos hefyd bod goramcangyfrif o'r disgwyliadau, yn enwedig o ran rôl meddygon teulu. Er y byddai llawer o gleifion yn aml yn fwy addas i gwrdd ag arbenigwr sydd yn y sefyllfa orau i ddiwallu eu hanghenion, e.e. fferyllydd, nyrs cyflwr cronig, Therapydd Galwedigaethol, ffisiotherapydd neu weithiwr cymdeithasol, mae’n ymddangos nad yw llawer o bobl yn ymwybodol o hyn a’r llwybrau i gael cymorth. . Mae hyn yn awgrymu bod angen clir am fwy o ddealltwriaeth ac ymwybyddiaeth o sut mae'r system yn gweithredu, a sut y gellid grymuso cleifion i helpu i reoli eu gofal a'u disgwyliadau.
Mae’r adroddiad hwn yn nodi’r argymhellion allweddol canlynol:
- Pwysleisiwch bwysigrwydd y claf fel cyd-grewyr ei iechyd a'i les ei hun gyda chleifion a gweithwyr proffesiynol.
- Galluogi cleifion i ddod yn geidwaid eu gwybodaeth iechyd eu hunain, trwy gofnodion cleifion yn y cwmwl ac offer eraill y gellir eu diwygio gan y claf.
- Cynyddu llythrennedd iechyd a gwybodaeth am sut mae'r system yn gweithio i helpu i wneud penderfyniadau ar y cyd a rheoli disgwyliadau.
- Ymgymryd ag ymchwil pellach ar gyfer cyrsiau EPP yn y dyfodol, i edrych ar yr hyn a yrrir gan ddaearyddiaeth ac amddifadedd.
