Sian Lewis, Rachel Lewis, Freya Kendall, Anne May, Savita Shanbhag, Saloni Jain a Sarah Rees
Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan a Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
Mae'r Llwybrau Optimaidd Cenedlaethol ar gyfer Canser yn mandadu bod Optimeiddio Iechyd yn cael ei gyflwyno ar y Pwynt Amau o Ganser (Llywodraeth Cymru 2019). Gyda dros 18,000 o bobl yn cael eu hatgyfeirio i'r Llwybr Amau Canser (SCP) bob blwyddyn yng Nghymru, mae'n heriol datblygu ymagwedd effeithiol oherwydd y galw uchel a'r wybodaeth gyfyngedig am anghenion pobl o ran ymddygiad ffordd o fyw.
Nodau ac Amcanion y Prosiect:
Nod: Annog pobl i gael mynediad at wybodaeth iechyd a lles sy'n seiliedig ar dystiolaeth yn y POS canser, gan alluogi newidiadau ymddygiadol iachach o ran eu ffordd o fyw.
Amcanion:
- Deall y wybodaeth y byddai pobl yn ei chael yn ddefnyddiol yn y POS o ganser, gan ganolbwyntio ar bum maes optimeiddio iechyd cleifion (diet, ysmygu, gweithgaredd corfforol, alcohol a lles emosiynol).
- Gwerthuso ac arfarnu'n feirniadol y wybodaeth ddigidol bresennol ar y pum parth o optimeiddio iechyd cleifion sydd ar gael i bobl yn y POS o ganser.
- Dylunio, treialu a gwerthuso Offeryn Hunanasesu Optimeiddio Iechyd digidol i hysbysu ac annog pobl i'w hannog i feddwl am.
Dull Prosiect:
- Gan ddefnyddio llwyfannau digidol amrywiol gwahoddwyd pobl i lenwi holiadur ar-lein.
- Cynhaliwyd grŵp ffocws a dadansoddwyd y data yn thematig i nodi themâu allweddol.
- Datblygwyd Offeryn Hunanasesu Optimeiddio Iechyd digidol gan ddefnyddio canfyddiadau'r holiadur a'r grwpiau ffocws. Cafodd yr offeryn ei dreialu mewn pedwar clwstwr meddygon teulu. Derbyniodd pobl ag amheuaeth o ganser brys, a gyfeiriwyd at y SCP gan eu meddyg teulu o fewn y clystyrau, destun yn cynnwys dolen i'r offeryn, o fewn tri diwrnod, yn eu gwahodd i gwblhau'r offeryn.
Canlyniadau:
Ymatebodd cyfanswm o 50 o gyfranogwyr i'r holiadur gydag ychydig iawn yn derbyn unrhyw wybodaeth am ymddygiad ffordd o fyw yn y RhA (ystod 10-18%).
Hoffai canran uchel (86%) dderbyn gwybodaeth am ymddygiad ffordd o fyw gyda bron pob un yn ffafrio cwblhau offeryn hunanasesu ar-lein (92%).
Atgyfeiriwyd cyfanswm o 465 o bobl i’r SCP gydag amheuaeth o ganser ar frys, gyda 100% yn derbyn y neges destun o fewn tri diwrnod. Roedd y gyfradd ymateb ar gyfer cwblhau bron i 40%. Dywedodd pobl fod yr offeryn yn hawdd ac yn syml i'w gwblhau.
Graff 1: Smygu dyddiol gan ymatebwyr
Graff 2: Lefelau gweithgaredd corfforol wythnosol gan ymatebwyr
Canlyniadau'r Prosiect:
Mae'r prosiect hwn wedi dangos yn llwyddiannus y prawf cysyniad o ddefnyddio offeryn hunanasesu optimeiddio iechyd digidol ar gyfer pobl yr amheuir bod canser arnynt ar frys a gyfeiriwyd at y SCP. Mae'r offeryn wedi'i gynllunio i ymgorffori'r nodweddion allweddol canlynol:
- Hawdd ei ddefnyddio, gan gymryd llai na 10 munud i'w gwblhau.
- Yn rhoi crynodeb i'r defnyddiwr o ddolenni ar-lein sy'n seiliedig ar dystiolaeth.
- Mae'n cynnwys yr holl feysydd allweddol o optimeiddio iechyd a nodwyd.
- Gallu cyrraedd nifer uchel o bobl mewn lleiafswm o amser.
Mae wedi rhoi gwell dealltwriaeth o'r wybodaeth y mae'n well gan bobl ei chael yn y RhP ac argaeledd adnoddau digidol addas. Mae'r prosiect hefyd wedi dangos problemau gyda'r llwyfan ymgysylltu â chleifion digidol presennol ac wedi nodi datblygiadau yn y dyfodol.
