Skip i'r prif gynnwys
Rhaglen Arloesi a Gwella Canser

Paratoi Cymru ar gyfer Sgrinio Canser yr Ysgyfaint

Sinan Eccles, Amy Smith, Claire Wright a Chris Coslett (Rhwydwaith Canser Cymru) a Jean Engela a Nicole Abel (Prifysgol Caerdydd)

Rhwydwaith Canser Cymru a Phrifysgol Caerdydd

Cefndir y Prosiect:

Mae sgrinio canser yr ysgyfaint wedi’i dargedu wedi’i argymell gan Bwyllgor Sgrinio Cenedlaethol y DU. Mae sgrinio effeithiol yn dibynnu ar adnabyddiaeth gywir ac effeithlon o'r boblogaeth darged.

Mae'r broses sgrinio'n cynnwys nodi smygwyr presennol a chyn-ysmygwyr (“ysmygwyr erioed”) o fewn ystod oedran targed, ac yna asesiad risg +/- sgrinio CT dos isel.

Gellir defnyddio cofnodion meddygon teulu i nodi ysmygwyr erioed ond mae cyflawnder y data hwn yn ansicr a gall diweddaru cofnodion fod yn ddwys o ran adnoddau.

Nodau ac Amcanion y Prosiect:

Chwiliwch gofnodion meddygon teulu i asesu pa mor gyflawn yw data ysmygu (a gofnodwyd fel “codau tybaco”).

Datblygu pecyn cymorth i bractisau meddygon teulu i ddiweddaru data ar goll ysmygu drwy system neges destun.

Dull Prosiect:

Yn dilyn gwaith prawf cysyniad, datblygwyd pecyn cymorth ar gyfer system gweinyddu cleifion VISION360 (a ddefnyddir gan 54% o bractisau meddygon teulu yng Nghymru, gyda’r gweddill yn defnyddio EMIS) yn rhoi cyfarwyddiadau cam wrth gam i bractisau.

Cymerodd 12 o bractisau ran yng ngham cyntaf y prosiect, gan asesu cyflawnrwydd data ysmygu a phrofi’r pecyn cymorth. Yn dilyn dadansoddiad interim, gwnaethpwyd diwygiadau i'r pecyn cymorth a phrofwyd fersiwn symlach gan ddau bractis arall.

Canlyniadau'r Prosiect:

Llwyddodd pob practis a gymerodd ran i ddefnyddio'r pecyn cymorth i ddiweddaru cofnodion ysmygu. Yn ystod cam cyntaf y prawf, cynyddodd defnydd o’r pecyn cymorth gyflawnder data o 96.5% i 98.0% (+1.5% o newid absoliwt; cofnodwyd 331 o godau tybaco ychwanegol).

Dywedodd y rhan fwyaf o'r adborth fod y pecyn cymorth yn hawdd i'w ddefnyddio. Roedd materion a nodwyd yn y dadansoddiad interim yn cynnwys gwallau data yn ymwneud â chyfrifo canlyniadau â llaw gan ddefnyddwyr, a rhwystredigaeth gyda chyfarwyddiadau yn gofyn i ailadrodd camau blaenorol.

Defnyddiwyd fersiwn symlach ddiwygiedig y pecyn cymorth yn llwyddiannus gan ddau bractis arall, cymryd 30 munud ar gyfartaledd i reolwyr practis ei gwblhau (ystod 20-40 munud).

Effaith y Prosiect:

Byddai gwelliant yng nghyflawnrwydd data o +1.5% ledled Cymru yn cyfateb i 5,934 o bobl ychwanegol ledled Cymru yn gymwys i gael sgrinio canser yr ysgyfaint wedi'i dargedu a allai fod wedi'u methu fel arall.